Podstawy prawne

Transgraniczne przewozy odpadów regulowanie są w Niemczech i w innych krajach Unii Europejskiej rozporządzeniem (WE) nr 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów (niem. skrót: VVA).

VVA stanowi podstawę wdrażania międzynarodowych zobowiązań, a szczególnie wynikających z Konwencji Bazylejskiej z 1989 r. dotyczącej transgranicznego przewozu niebezpiecznych odpadów i ich utylizacji oraz z uchwały rady OECD dotyczącej transgranicznego przemieszczania odpadów przeznaczonych do utylizacji.

Obowiązujące od 12 lipca 2007 r. VVA zastąpiło wcześniejsze rozporządzenie Rady (EWG) nr 259/93. Ponadto uzupełniające regulacje dotyczące VVA wprowadza niemiecka ustawa o przemieszczaniu odpadów (AbfVerbrG).

Na stronach internetowych Federalnego Ministerstwa Ochrony Środowiska, Ochrony Przyrody, Bezpieczenstwa Jadrowego i Ochrony Konsumentów (BMUV) zostały przygotowane do pobrania wszystkie odpowiednie przepisy prawa.

Monitorowanie i kontrola przemieszczania odpadów

Przemieszczanie odpadów za granice innych państw podlega wymaganiom o różnych stopniach surowości – w zależności od danego państwa oraz od tego, jakiego rodzaju są to odpady lub jaka została dla nich przewidziana metoda utylizacji.

Bezpieczne odpady z tak zwanej „Zielonej listy” (załączniki III, IIIA i IIIB VVA), które przeznaczone są do utylizacji, podlegają w przypadku przemieszczania w obrębie UE wyłącznie „ogólnemu obowiązkowi udzielenia informacji o rodzaju odpadów" z art. 18 VVA. Oznacza to, że w trakcie każdego transportu należy posiadać przy sobie wymagany przepisami formularz (załącznik VII rozporządzenia VVA). Poza tym osoba, która zleca przemieszczenie, oraz odbiorca muszą przed przemieszczeniem zawrzeć umowę o przemieszczeniu.
W przypadku eksportu odpadów znajdujących się na Zielonej liście do państw nie będących członkami UE należy przestrzegać specjalnych przepisów. Mogą one obligować do zgłoszenia danych odpadów lub spowodować całkowity zakaz ich przemieszczania.

Odpady, na które nałożony jest  obowiązek zgłoszenia, podlegają w przypadku przemieszczenia w obrębie UE procedurze „konieczności wcześniejszego pisemnego zgłoszenia i uzyskania zgody" (art. 4 VVA i inne). Oznacza to, że przed możliwością transgranicznego przemieszczenia odpadów należy złożyć wniosek o notyfikację w urzędzie przewoźników (notyfikacja = zgłoszenie). Transport może się odbyć jedynie w przypadku, gdy wszystkie odpowiedzialne urzędy udzielą zezwolenia na planowane przemieszczenie. Jako odpady objęte obowiązkiem zgłoszenia obowiązują odpady przeznaczone do usunięcia i odpady do utylizacji z tak zwanej „żółtej listy” (załączniki IV, IVA i VVA) oraz wszystkie odpady niewyszczególnione na listach, a także mieszaniny odpadów.
W wypadku wywozu  lub przywozu odpadów odjętych obowiązkiem zgłoszenia z lub do UE należy przestrzegać odpowiednich przepisów. W stosunku do określonych odpadów i krajów mogą obowiązywać szczególne zakazy przemieszczania.

Zakresy odpowiedzialności

W Niemczech odpowiedzialność za decyzje w sprawie eksportu i importu odpadów ponoszą kraje związkowe (§ 14 ustawa o przemieszczaniu odpadów). W przypadku wywozu odpowiedzialny jest właściwy urząd krajowy, na którego terenie ma rozpocząć się przemieszczanie odpadów. W trakcie wwozu decydujące jest, gdzie odpady mają zostać po raz pierwszy utylizowane lub usunięte. Za tranzyt przez teren Niemiec odpowiedzialny jest Federalny Urząd Środowiska Naturalnego.

Od 1 czerwca 2006 r. za transgraniczne przemieszczanie odpadów z i do Meklemburgii-Pomorza Przedniego odpowiedzialny jest Krajowy Urząd Ochrony Środowiska, Przyrody i Geologii Meklemburgii-Pomorza Przedniego, Referat 540  (Landesamt für Umwelt, Naturschutz und Geologie Mecklenburg-Vorpommern).

Ilości odpadów w Meklemburgii-Pomorzu Przednim

W roku 2022 do Meklemburgii-Pomorza Przedniego zostalo wwiezionych (przemieszczonych) lacznie 77.493 ton odpadów podlegajacych obowiazkowi zgloszenia. Z tego 54.940 ton bylo odpadami niebezpiecznymi. W tym samym okresie czasu zostalo wyeksportowanych 77.503 t ton odpadów podlegajacych obowiazkowi zgloszenia. Z tego 14.366 ton bylo odpadami niebe-zpiecznymi.

Ponizsze ilustracje prezentuja import i eksport odpadów podlegajacych obowiazkowi zglosze-nia w naszym kraju zwiazkowym. Rysunek 1 pokazuje, którym panstwom Krajowy Urzad Ochrony Srodowiska, Przyrody i Geologii udzielil w roku 2022 zezwolenia na import i eksport odpadów. W rzeczywistosci nie dokonano przemieszczenia wszystkich odpadów ujetych w zgloszeniach. Na ilustracji 2 przedstawione sa ilosci odpadów, które przemieszczone zostaly w ruchu transgranicznym w latach od 2017 do 2022.

• Bild vergrößern (neues Fenster)